Geschiedenisboek van Achtse Barrier

De Achtse Barrier, naamgever van de wijk

De Oostenrijkse successieoorlog, van 1740 tot 1748, was er de oorzaak van dat het goederenvervoer over water van de belangrijke stad Luik naar Den Bosch en het noorden ernstig in gevaar kwam. Op voorspraak van deze steden werd in 1741 toestemming verkregen een steenweg aan te leggen.

In 1743 werd vanuit Den Bosch een begin gemaakt met de aanleg van deze steenweg, die in 1745 was gevorderd tot Best. Toch niet slecht voor die tijd, er moesten nogal wat uit België aangevoerde kinderkopjes worden gelegd! De zandbedding lag al tot Eindhoven. In 1745 werd er door de Oostenrijkse Nederlanden een uitvoerverbod voor stenen in werking gesteld en de aanleg gestaakt.

In 1801 werd de afbouw van het laatste stuk, van Best over Woensel naar Eindhoven, ter hand genomen en moest er drie kwartier van de Bestse Barrière een nieuw tolhuis komen. Daarvoor verkocht in 1802 de gemeente Woensel 40 lopense heide (ongeveer 6,50 hectare) aan ‘den lande'. Hier werd het tolhuis gebouwd. De bewoner van het tolhuis, tevens boerderij, moest behalve de slagboom bedienen en de tol ontvangen, ook de heide rondom het gebouw ontginnen.

Wie het harde werk in de ontginning moest doen weten we niet, maar bijvoorbeeld in 1837 was Antonie van der Hurk bekend als ‘barrier' en in 1850 werd Wilhelmus Verhoeven omschreven als ‘tolgaarder'. Het tolhuis stond toen aangeduid als Woensel B (Acht) huisnummer 42. Er waren nog geen straatnamen in die tijd.

Tot medio 18e eeuw, was de Oude Bosschebaan de weg (een zandpad) van Eindhoven naar Den Bosch. Ten noorden van de huidige Achtse Barrier moest de rivier de Ekkersrijt worden overgestoken en over slechte paden door heidevelden en velden worden gereisd. Als het daar te nat was, moest over Son worden omgereisd.

In 1956 wordt het tolhuis gesloopt, vanwege de verbreding van de Boschdijk (van de sloop is bovenstaande foto gemaakt). In plaats daarvan wordt vóór de sloop een stukje naar achteren een nieuwe boerderij gebouwd. Van 1951 tot 1980 woont Henricus Maria Renders in het oude tolhuis en de nieuwe boerderij die ervoor in de plaats kwam.

Wil van Melis
Henrie Wagenknecht